|
|
|
POŁOŻENIE
Chrząstowice to wieś położona w bardzo atrakcyjnej okolicy na Wyżynie
Krakowsko – Częstochowskiej. Podstawowym jej budulcem są podziwiane
przez wszystkich wapienie górnojurajskie. Chrząstowice położone
są na trasie Olkusz – Wolbrom, a ponieważ biegnie tędy trasa kolejowa
mieszkańcy mają dobre połączenie z tymi miastami.
W
okolicach Chrząstowic można podziwiać piękne wapienne skałki ukryte
wśród drzew.
Spacerując
po okolicy wsi można podziwiać piękne lasy sosnowe tworzące mikroklimat
oraz lasy mieszane i bukowe. Odznaczają się one bogactwem różnych
gatunków roślin i zwierząt. Można tu zobaczyć sarny, zające, lisy
a nawet dziki. W okresie lata są to doskonałe miejsca dla miłośników
czarnej jagody, a jesienią można tu spotkać amatorów zbierania grzybów.
W
okolicznych lasach zobaczyć można liczne wąwozy.
Mieszkańcy
dbają o wygląd swojej miejscowości o czym świadczy fakt wybudowania
ostatnio uroczej kapliczki w centrum wsi na wzniesieniu zwanym przez
wszystkich „Stokiem”.
JURA
KRAKOWSKO – CZĘSTOCHOWSKA –NASZA „MAŁA OJCZYZNA”
Położenie geograficzne.
Jura Krakowsko-Częstochowska rozciąga się z południowego wschodu
na północny zachód - od Krakowa po Wieluń - na długości ok. 160
km. Szerokość pasma jest zmienna, bardzo mała na północy i ok. 40
km na południu. Przeciętnie przyjmuje się 20 km. Na całym obszarze
spotyka się skały wapienne utworzone w okresie jurajskim. Najatrakcyjniejszymi
turystycznie terenami są obszary od Krakowa aż po Częstochowę, ograniczające
się miejscami do liniowego układu ostańców, jak np. pasmo skał od
Ogrodzieńca po Żarki. Wschodnie zbocza podkrakowskich dolinek są
strome, urwiste, czasem tworzą nawet nawisy skalne, zachodnie zaś
opadają łagodniej. Najwyższym wzniesieniem Jury jest Góra Zamkowa,
zwana też Górą Janowskiego (504 m n.p.m. ), na której stoi zamek
Ogrodzieniec. Skałka koło Jerzmanowic sięga 502 m n.p.m. Dolina
Warty na odcinku od Częstochowy po Zawiercie i linia poprowadzona
przez miejscowości: Niegowonice, Olkusz, Chrzanów, Wygiełzów wyznaczają
zachodnią granicę Jury.
Klimat.
Klimat Jury Krakowsko-Częstochowskiej jest dość zróżnicowany, zdarza
się że, pogoda może zmienić się kilka razy w ciągu dnia. Ciekawostką
jest to że, w tym samym czasie na obszarze oddalonym o kilka kilometrów
może panować zupełnie inna pogoda. Średnia temperatura wynosi 7
o Celsjusza (na południu Jury jest nieco wyższa). Rzeczą częstą
są wysokie amplitudy temperatur, oraz występujące często burze.
ZABYTKI
Jura
Krakowsko-Częstochowska jest jednym z najpiękniejszych miejsc turystycznych
Polski. Urok swój zawdzięcza wspaniałym krajobrazom, które dodatkowo
upiększają stare zabytki. Najbardziej charakterystycznymi zabytkami
są zamki. Ich położenie na niedostępnych szczytach, przypomina położenie
orlich gniazd. Do czasów nam współczesnych przetrwały niestety tylko
ruiny. Najwięcej obiektów obronnych wybudował w czternastym wieku
król Kazimierz Wielki. Musiał bowiem w 1356 r. zrzec się praw do
Śląska na korzyść Luksemburczyków, od tej pory tereny graniczące
z Jurą dostały się w obce, wrogie rządy. Przesunięciu uległ szlak
komunikacyjny z Małopolski do Wielkopolski. Do tej pory wiódł przez
Śląsk, teraz przebiegał przez Jurę. Te względy ( zabezpieczenie
szlaku handlowego i obrona granic ) zadecydowały o powstaniu wielu
obiektów wojskowych. Wyrosły więc w krótkim czasie zamki, wznoszone
bądź przebudowywane z funduszy królewskich. Zaliczyć możemy do nich
Ojców, Pieskową Skałe, Rabsztyn, Bobolice, lub prywatne, jak Smoleń,
Ogrodzieniec, Bydlin, Udórz, Morsko i Mirów. Łańcuch zamków uzupełniały
mniejsze strażnice obronne w Ryczowie, Łutowcu, Przewodziszowicach
i Suliszowicach. Niewątpliwie najsławniejszym z nich (w całej Polsce
) stał się zamek w Ogrodzieńcu, a to za sprawą ekranizacji komedii
Aleksandra Fredry "Zemsta".
Dzięki Andrzejowi Wajdzie o zamku Ogrodzienickim było znowu głośno
w całej Polsce (i nie tylko), jak za czasów dawno minionej świetności
( w czasach swojej świetności zamek ten był nazywany "drugim
Wawelem", jego wystrój i bogactwa dorównywały bowiem królewskiemu
zamkowi na Wawelu !!! ). Z zamkiem tym wiąże się również legenda
o olbrzymim czarnym psie, który pojawiając się na zamku obwieszczał
nadejście nieszczęścia.
Ośnieżone
ruiny zamku w Morsku.
Na
uwagę zasługuje także niewątpliwie kirkut (cmentarz żydowski )w
Kromołowie (choć w chwili obecnej mocno zaniedbany ). Do miejsc
jakie warto odwiedzić zaliczyć możemy również "Perłę Jury"
czyli Górę Birów w Podzamczu. Jest ona jednym z najwyższych ostańców
na tym obszarze. Pierwsze mapy w których odnotowano Górę Birów datuje
się na XV wiek. Godnymi polecenia są również : Ojców - Miejscowość
ta jest niewątpliwie kojarzona z Ojcowskim Parkiem Krajobrazowym
(leży w jego centrum) oraz z najstarszymi w Polsce znaleziskami
archeologicznymi dotyczącymi śladów człowieka (datowane na 250-115
tys. p.n.e. ). Nad Ojcowem górują ruiny zamku (wzniesiony w XIV
w. przez Kazimierza Wielkiego na miejscu dawnego drewnianego grodu).
Kroczyce - znajduje się tutaj rezerwat przyrody nieożywionej "Góra
Zborów". Do najważniejszych zabytków zaliczyć możemy: kaplice
w Kroczycach i w Podlesicach, kościół parafialny pod wezwaniem św.
Jacka i Magdaleny (przełom XIX i XX w. ).
Turystyka
Krajobrazy i ukształtowanie terenu sprawiają że jest to wymarzone
miejsce do uprawiania turystyki pieszej jak i (modnego w ostatnim
czasie ) kolarstwa górskiego. Najpopularniejsze szlaki turystyczne
to niewątpliwie Szlak Orlich Gniazd (Szlak Czerwony), oraz Szlak
Warowni Jurajskich (Szlak Niebieski). Szlak Orlich Gniazd jest najstarszym
szlakiem znakowanym na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej (powstał
około 1950 r.). Wszyscy nie znający Jury powinni zacząć wędrówkę
właśnie od tego szlaku. Prowadzi on bowiem przez najbardziej reprezentatywne
obiekty , to znaczy przez prawie wszystkie zamki, Ojcowski Park
Narodowy, oraz rezerwaty przyrody . Szlak Warowni Jurajskich, obejmuje
on wszystkie XIV-wieczne strażnice obronne, znajdujące się poza
Szlakiem Orlich Gniazd. Szlak prowadzi przez ruiny strażnic ( Suliszowice,
Przewodziszowice, Łutowiec, Ryczów ), zamków (Ostrężnik, Morsko,
Ogrodzieniec, Pieskowa Skała, Ojców ), obok klasztoru w Grodzisku,
przez Ojcowski Park Narodowy i rezerwaty (Ostrężnik, Góra Zborów,
Smoleń ). Dla zainteresowanych uprawianiem turystyki rowerowej Jura
Krakowsko-Częstochowska oferuje także odpowiednie szlaki rowerowe.
Zimą natomiast istnieją tu sprzyjające warunki dla narciarzy. Najpopularniejszy
obecnie stok znajduje się w Morsku. Jest on sztucznie naśnieżany
i oświetlony, polepsza to znacznie warunki dla narciarzy. Inny stok
znajduje się w wąwozie w Grabowej (gdzie długo utrzymują się dobre
warunki narciarskie ), nie jest on jednak sztucznie naśnieżany dlatego
warunki narciarskie uzależnione są od pogody. Ogólnie rzecz biorąc
( przy odpowiednich warunkach atmosferycznych ) Jura nadaje się
znakomicie do zimowego szaleństwa. Inną formą wypoczynku może stać
się wspinaczka skałkowa . Jura Krakowsko-Częstochowska jest do tego
miejscem wręcz wymarzonym . Występujące tu obiekty skalne, cechuje
różnorodność co sprawia że stopień trudności wspinaczki jest zróżnicowany.
Mogą tu doskonalić się nowi adepci tego sportu, jak i trenować swoje
umiejętności już zaawansowani alpiniści Najlepszym do tego miejscem
jest Okiennik Skarżycki (nazywany także Okiennikiem Wielkim ), występuje
tu duże zróżnicowanie stopnia trudności.
Obszar Jury Krakowsko-Częstochowskiej obfituje w wiele jaskiń. Obecnie
na obszarze Jury funkcjonuje kilka jaskiń przystosowanych do zwiedzania:
Smocza Jama w Krakowie, Grota Łokietka ( według legend tam właśnie
ukrywał się król Łokietek, podczas wojny o tron), jaskinia Ciemna
w Ojcowie, jaskinia Wierzchowska Górna i Stalagmitowa .
Osoby lubiące wypoczynek nad wodą powinny zainteresować się zbiornikami
wodnymi: Poraj, Siamoszyce i Przyłubsko, Józefów III oraz nieco
mniejsza Krępa (dwa zalewy i basen). Można popływać lub powędkować
w zależności od upodobań.. Dla osób lubiących obcowanie z przyrodą
zaproponować można też wycieczki po lesie połączone np. ze zbieraniem
grzybów. Najczęściej występujące gatunki grzybów to: Maślak zwyczajny,
Maślak rdzawobrązowy, Maślak ziarnisty, Borowik szlachetny, Koźlarz
czerwony, Koźlarz topolowy, Mleczaj rydz, Czubajka kania. Natomiast
jeżeli chodzi o szatę roślinną to dla wapiennych wzgórz najbardziej
charakterystyczne są buczyny (buczyna ciepłolubna, porastająca zbocza
południowe oraz buczyna górska, północne ). Obniżenia terenu, zwłaszcza
niecki między wzgórzami wypełnione ubogimi piaskami, porastają suche
bory sosnowe lub bory mieszane. Najbardziej jednak typowymi roślinami
Jury Krakowsko-Częstochowskiej są, jałowce . Rosnące pojedynczo
wśród ostańców lub całymi łanami na piaskach lub wapiennych wzgórzach.
Na Jurze najczęściej występują lasy mieszane a najczęściej występujące
drzewa to: sosna, świerk, modrzew, brzoza, buk. Za "zwierzęcy"
symbol Jury można uznać niewątpliwie nietoperze (które licznie zamieszkują
jaskinie Jury).
GALERIA
Ogrodzieniec
Smoleń
Pieskowa
skała
Bobolice
Mirów
Rabsztyn
Pilica
|
|